Viết đúng trước khi viết hay

Nổi tiếng với phong cách viết tối giản, Hemingway đã cược kể lại một câu chuyện chỉ với vài từ: “Cần bán: Giày trẻ em, chưa từng mang”.

Thực tế, các câu ngắn dễ hiểu hơn. Chúng không chỉ giúp độc giả dễ theo dõi, chúng còn giúp người viết dễ kiểm soát từng điểm của câu chuyện dễ dàng hơn. Và công việc của chúng ta, những người viết, là viết ra những câu chuyện/ nội dung dễ đọc. Việc để người đọc phải lia mắt qua một loạt các câu dài, phức tạp giống như bắt họ đột nhập vào khu rừng bằng một con dao rọc giấy. Tạo ra một đường dẫn đẹp, gọn gàng bằng nhiều câu văn ngắn.

Bạn có thể thử áp dụng kỹ thuật “polysyndeton” mà Hemingway thường sử dụng. Tại đó, ông xâu chuỗi nhiều từ hoặc cụm từ, kết hợp với từ các liên từ hay quan hệ từ (“và”, “hoặc”, “cũng”, “mà”, “nhưng”…) để tăng tiến hành động. Ví dụ:

“Hãy tưởng tượng, hằng ngày, con người, cố giết cả mặt trăng. Mặt trăng sẽ lánh xa. Nhưng thử hình dung nếu có ngày có người phải giết cả mặt trời. Chúng ta được sinh ra may mắn”. (Ông già và biển cả)

Rút ngắn câu có vẻ là một thủ thuật dễ dàng. Nhưng nó cũng có thể dẫn đến sai lầm. Không phải mọi câu đều nên ngắn gọn. Hemingway cũng viết những câu dài:

“He looked at the sky and saw the white cumulus built like friendly piles of ice cream and high above were the thin feathers of the cirrus against the high September sky.” (The Old man and The Sea)

Dịch: “Lão nhìn lên bầu trời và thấy những đám mây trắng xếp lên nhau tựa chồng bánh kem ngon lành, còn bên trên là những quầng mây mỏng nhẹ tênh trên bầu trời tháng Chín sâu thẳm.” (Ông già và Biển cả)

Lạm dụng câu ngắn sẽ có thể gây đứt gãy mạch văn, khiến bài viết của bạn trở nên mệt mỏi khi đọc. Vì vậy, cách tốt nhất là kết hợp các câu ngắn và dài, đồng thời đọc thành tiếng bài viết khi biên tập để lắng nghe câu văn đã trôi chảy chưa:

“You are killing me, fish, the old man thought. But you have a right to. Never have I seen a greater, or more beautiful, or a calmer or more noble thing than you, brother. Come on and kill me. I do not care who kills who.” (The Old man and The Sea)

Dịch: “Mày đang giết tao, cá à, ông lão nghĩ. Nhưng mày có quyền làm như thế. Tao chưa bao giờ thấy bất kì ai hùng dũng, duyên dáng, bình tĩnh, cao thượng hơn mày, người anh em ạ. Hãy đến và giết tao đi. Tao không quan tâm chuyện ai giết ai.” (Ông già và Biển cả)